Leven met dementie
Deze website is een archiefversie. Lees hier meer.

Bezoekverbod verpleeghuizen hartverscheurend, maar onvermijdelijk?

Redactioneel - 20-05-2020

Webinar leven tijdens pandemieDe strenge bezoekregeling vanuit de overheid overkwam de verpleeghuizen en hij vraagt een grote prijs. Ethica Dorothea Touwen van het LUMC besprak in een webinar de verschillende belangen die met de regeling in het geding zijn, ook bij het maatwerk waarvoor nu ruimte komt. De panelleden in de zaal (artsen, managers en cliënt vertegenwoordiging; op minimaal 1,5 meter van elkaar) benoemden de uitdagingen en perspectieven vanuit de praktijk. 

Doel bezoekersregeling 

De bezoekersregeling in verpleeghuizen heeft tot doel om de bewoners te beschermen, maar ook de zorgmedewerkers, de naasten en de hele samenleving. Het dicht bijeen zijn van zoveel kwetsbare mensen leidt namelijk makkelijk tot een infectiebrandhaard, met alle gevolgen van dien. Maar de regeling vraagt ook een prijs, evenals de algemene covid-19 maatregelen. 

Touwen zette de doelen en de prijs van de algemene covid-19 maatregelen aldus op een rij: 

Doelen

Prijs

Beheersen van de besmettingsgraad

Bewegingsvrijheid 

Geen overvolle IC’s (‘flatteling the curve’)

Economie

Publieke gezondheid 

Vergroting van sociale verschillen 

Overeind houden van de zorg

Honger

Voorkomen van oversterfte 

Sociale ontwrichting 

Veiligheid 

Individueel leed

Bescherming

 

(internationaal imago)

 

 

Wat levert het op en wat kost het?

Bovenop de algemene covid-19 maatregelen kwam er voor verpleeghuizen de strenge bezoekregeling. Wat betekent die, en is dat terecht? Touwen zette hiervoor op een rij de opbrengst en de prijs van enerzijds het volledig sluiten en anderzijds het volledig openstellen van zorginstellingen. 

Volledig sluiten van zorginstellingen 

Opbrengst 

Prijs 

Voorkomen van infectiehaard

Eenzaamheid

Bescherming cliënten 

Sociale isolatie

Beschikbaar houden personeel 

Missen dierbaren 

Tegengaan sterfte

Versnelde achteruitgang

Tegengaan overbelasting ziekenhuizen

Verarmde zorg

Hanteerbaarheid zorg

Verminderde zorg

Besparen van beschermend materiaal

Onvrijwillige quarantaine

Beperken van emotionele schade 

Affectieve verwaarlozing

Veiligheid

Verlies van bewegingsvrijheid

Rust door minder prikkels bij sommige cliënten (PG)

Ongelukkigheid andere cliënten

 

Volledig openen van zorginstellingen

Opbrengst 

Prijs

Herstel sociale verbanden

Toename infecties

Nabijheid naasten

Toename sterfte cliënten

Fysiek ervaren liefde

Emotie door alle sterfgevallen

Sociale interactie

Toename ziekte personeel

Levendigheid

Onrust en emotie door alle zieken

Hulp van mantelzorgers en vrijwilligers

Tekorten in de professionele zorg

Familie over de vloer 

Onrust door zorgverleners in isolatiepakken 

 

Gastheer prof. Wilco Achterberg vatte op Twitter het spanningsveld tussen opbrengst en prijs van de bezoekregeling als volgt samen: ‘Individueel belang versus belang publieke gezondheid, doelen versus de prijs die we moeten betalen: ethische afwegingen in covid-19 tijden: bezoekverbod verpleeghuizen hartverscheurend, maar onvermijdelijk?’ 

Maatwerk 

Intussen zoekt iedereen naar oplossingen die meer kwaliteit van leven bieden en tegelijkertijd voldoende bescherming. Er is breed draagvlak voor het idee dat dit met maatwerk mogelijk is: maatwerk dat aansluit bij de specifieke situatie van elke bewoner en zorginstelling. Maar wat zijn goede maatwerkoplossingen? Vanuit ethisch perspectief gelden hiervoor - zo betoogde Touwen - dezelfde criteria als voor alle onvrijwillige zorg, namelijk: doelmatigheid, proportionaliteit en subsidiariteit. M.a.w.: de maatregel moet werken, hij moet in verhouding staan tot het doel en zo klein mogelijk zijn voor het optimale effect.  

Overleg en samenwerking

De panelleden in het webinar waren van mening dat dit maatwerk vraagt om goed overleg en goede samenwerking, waarin drie belangen centraal staan: de levensbehoeften van de individuele bewoner, de contactbehoeften van diens naasten en de bescherming van alle betrokkenen. Ook werd ervoor gepleit om proactief beleid te maken voor toekomstige infectieziekten en pandemieën. Deze pandemie is ons overvallen en we wisten in het begin nog maar weinig, maar op de volgende kunnen we anticiperen, was het adagium. 

Het webinar van 19 mei '20 is nog te zien op de website van de organisator (als u in het vak links van de sheets klikt, ziet u ook de sprekers).

Toon alle gerelateerde artikelen