'Diepe doodswens staat los van kwaliteit van zorg'

Redactioneel - 21-03-2011

‘Een diepe doorleefde wens om te sterven, staat los van de kwaliteit van zorg’, zegt hoogleraar Eugène Sutorius, één van de leden van de initiatiefgroep Uit Vrije Wil. ‘Wij denken en merken dat er veel ouderen zijn die in feite 'zorggevangene' zijn. Ze wonen in een verzorgingshuis en willen eigenlijk niet meer leven’.

De hoogleraar verwacht ook dat binnen zeven jaar de wet die een waardig, vrijwillig levenseinde voor ouderen regelt, door het parlement zal zijn aangenomen.

Uit Vrije Wil

Uit Vrije Wil bestaat uit een groot aantal senioren uit de culturele, politieke een bestuurlijke elite van Nederland. Mensen als Mies Bouwman, Hedy d'Ancona, Frits Bolkestein en Jan Terlouw doen eraan mee. Zij vinden dat 70-plussers het recht moeten hebben om op een humane manier een eind aan hun leven te maken als ze zelf vinden dat hun leven 'klaar' is. Een commissie van deskundigen zou per geval moeten toetsen of de doodswens authentiek is en niet door anderen wordt opgelegd, en of het geen impulsieve bevlieging is.

Burgerinitiatief

De actiegroep presenteerde zich voorjaar 2010 en kreeg veel steun. Toen Uit Vrije Wil een burgerinitiatief startte om de Tweede Kamer te dwingen zich te buigen over het recht op een vrijwillig levenseinde, werden binnen enkele maanden 117.000 steunbetuigingen verzameld. Volgens Sutorius een 'signaal aan de politieke partijen dat ze niet zomaar naast zich neer kunnen leggen'. Hij en anderen hebben inmiddels een wetsontwerp geschreven en aan de fracties gepresenteerd. Hij verwacht grote steun.

Zorgvuldig, deskundig en toetsbaar

Uitgangspunten van het ontwerpwetsontwerp: zorgvuldig, deskundig en toetsbaar. Op de website van Uit vrije wil verklaren de initiatiefnemers: ‘Bij stervenshulp aan ouderen gaat het niet alleen om de individuele vrijheid om over het eigen sterven te mogen beslissen, maar ook - en even belangrijk - om de kwaliteit van de te verlenen hulp. Bij het zelfgekozen levenseinde na voltooid leven gaat het immers om een heel gevoelige problematiek. Impulsbeslissingen, druk en onvrijheid dienen te worden uitgesloten. Bij de door Uit Vrije Wil voorgestelde werkwijze staan zorgvuldigheid, deskundigheid en toetsbaarheid daarom centraal:

Zorgvuldig:
er zijn duidelijke voorwaarden verbonden aan het verkrijgen van stervenshulp; er is een zorgvuldige werkwijze; er is een onafhankelijke second opinion.
Deskundig:
hulpverleners zijn verplicht een gedegen opleiding te volgen; hulpverleners moeten hun deskundigheid bijhouden; de organisatie van hulpverleners stelt protocollen op en regelt intervisie.
Toetsbaar:
door de certificering en erkenning kan de overheid eisen stellen en toezicht houden; de hulpverlener meldt zijn stervenshulp; de verleende hulp wordt getoetst.’

Nader onderzoek

Ook zal er onderzoek moeten worden gedaan naar de vraag hoeveel ouderen een diepe wens hebben om uit het leven te stappen, vindt Sutorius. ,,Nu laten de geëmancipeerde ouderen zich horen, maar hoe zit het met de anderen? Maar niemand luistert naar hen. Wij denken dat het om een grote groep gaat. Ook zij zouden moeten kunnen worden geholpen.''

Boekje

Op 16 maart 2011 verscheen het boekje Uit Vrije Wil - waardig sterven op hoge leeftijd. De kern van het boekje wordt gevormd door het wetsontwerp. Daarnaast zijn er spraakmakende artikelen in opgenomen en interviews met Mies Bouwman, Dick Swaab, Jan Terlouw en Paul van Vliet, allen leden van de initiatiefgroep.

Het boekje is voor € 12,50 in de boekhandel te koop. Het is ook zonder verzendkosten online te bestellen.

Bronnen: ANP en Uit vrije wil